Յուրաքանչյուր ժողովածուն ունի իրեն բնորոշ, մյուսներից տարբեր զգացմունքային դաշտը: Կարդացեք և պատկերեք այն՝ մեջբերելով տողեր:
Չարենցի զգացմունքների աշխարհը. — հերթականությամբ կարդում ենք և վերլուծում.
- Ծանոթանալ Սիմվոլիզմ գրական ուղղությանը, նշել նրա կարևոր առանձնահատկությունները: Կարդալ Եղիշե Չարենցի «Ծիածան»ժողովածուն: Անգիր — «Լուսամփոփի պես աղջիկ»:
- Կարդալ Կապույտ-ի շարքը. բացատրել կապույտ գույնի խորհուրդը այս ժողովածուի մեջ: Ընտրել բանաստեղծություններից մեկը, վերլուծել՝ բնութագրել քնարական հերոսին, գտնել տրամադրությունը: Սովորել անգիր:
Այս պատմվածքում հեղինակը այսինքն՝ Եղիշե Չարենցը նոր սիրահարված էր, կարծես ամեն բան սիրով էր ընդհունում, նա այնքան սիրահարված էր, որ աշխարհում միայն լավ էր տեսնում, նա խենթ սիրահարված էր այդ ժամանակ, նա ազատ էր և ուզում էր իր միջի այդ ամբողջ ազատությունն, խենթութունն ու սերը փոխանցեր մեզ։ Ես այս ամենը հասկացա այս տողերից՝ Արևից առաջ, երբ կապույտը` հեզ,
Սփրթնա՛ծ, գունա՛տ —
Հիվանդ աղջկա երազ է կարծես՝
Աղոտ, լուսակաթ:
- Կարդալ Ոսկի-ն շարքը. բացատրել ոսկեգույնի խորհուրդը այս ժողովածուի մեջ: Ընտրել բանաստեղծություններից մեկը, վերլուծել՝ բնութագրել քնարական հերոսին, գտնել տրամադրությունը: Սովորել անգիր:
Ոսկին այստեղ լույսն է, արևը, ջերմությունը։ Այս ամենը անընդհատ շեշտվում է ամեն տողում և հիանալի հասկացվում, իսկ ամենագերիչ, լուսավոր տողը իմ կարծիքով սա է՝ Ինչո՞ւ է խոցում, ասեղի նման,
Ոսկին արևի —
Մենավոր ժամին վերջի՜ն տրտմության`
Վերջի՜ն բարևի…
- Կարդալ Մանուշակագույն-ի շարքը. բացատրել մանուշակագույնի խորհուրդը այս ժողովածուի մեջ: Ընտրել բանաստեղծություններից մեկը, վերլուծել՝ բնութագրել քնարական հերոսին, գտնել տրամադրությունը: Սովորել անգիր:
Իմ կարծիքով մանուշակագույնը բնութագրվում է մենակությամբ, տխրությամբ, թախիծով, կարծես այդ պահին մարդուն ուղակի հոգեպես կոտրել էին, ինչ-որ երազանք էինք կործանել, բայց մենակության այդ թախիծը ամեն տողով տխրությույուն էր վարարում։ Ես այս ամենը հասկացա այս տողերից՝ Մթնում էր հեռուն խանձված հոգու,
Որպես իրիկուն.
Երազները, քո՜ւյր, երանգներ էին,—
Խամրեցին միգում, —
Խամրեցին, հանգան մայրամուտային
Իրիկնաժամում մանուշակագույն…
«Տեսիլաժամեր» շարքը
Այս շարքը գրելուց Եղիշե Չարենցը գտնվում էր շատ ծանր իրավիճակում, կարծես նա ջերմության, սիրո կարիք ուներ, ուզում էր արև, նա ուզում էր մեզ ասել, թե ինչքան թախիծ է զգացել այդ պահին։
Գիշերը ամբողջ հիվանդ, խելագար,
Ես երազեցի արևի մասին:
Շուրջս ո՜չ մի ձայն ու շշուկ չկար —
Գունատ էր շուրջս` գիշեր ու լուսին:
Ես երազեցի արևի ոսկին,
Տենչացի նրա հրաշքը խնդուն`
Ուզեցի սիրել շշուկն իմաստուն`
Արևանման, արնավառ խոսքի,
Այս բանաստեծությունը այնքան գեղեցիկ և միաժամանակ ցավոտ է, քանի որ կարծես այստեղ սևը իշխի, քանի որ այստեղ ամեն ինչ խավար, մշուշոտ և լռությամբ է գրված, իսկ սևը ինձ մոտ հենց այս հատկանիշներով է ծնվում։
«Ողջակիզվող կրակ» ժողովածու
- «Իրիկունը» շարքը
Այստեղ կարծես քնարական հերոսը սիրուց բացի ոչինչ չէր կարողանում տեսներ, իսկ այդ սերը մերժված էր, կոտրված, բայց մեկ է նա հավատում էր այդ սիրուն և սրտում ցավ զգալով ասում դրա մասին, կարծես սա լիներ թախծոտ սեր։
Առավոտ կանուխ, երբ արև չկա,
Լուռ զգում եմ ես, —
Որ լուսե հոգին քնած աղջկա
Մոտի՛կ է այնպես:
Ու լսում եմ ես, լսում եմ միայն,
Երազուն-տրտում:
Ժպտում է հոգիս անդորր տրտմության
Գունատ կապույտում:
Զգում է հոգիս շրթերի վրա`
Անմարմին, դողդոջ —
Կապույտ, երկնագույն համբույրը նրա —
Լուսավո՛ր քրոջ:
Սա ինձ համար ամենագեղեցիկ ստեղծագործությունն է, քանի որ այստեղ այնքան շատ զգացմունքներ կան, այնքան շատ թախիծ, ինձ համար այս բանաստեղծությունում իշխում է մոխրագույնը, քանի որ ինձ համար մոխրագույնը թախիծ է, մերժված սեր, ցավ, որը հենց այս ստեղծագործությունում է։
- «Առավոտ» շարքը
Այս շարքը սիրո մասին էր, կարծես այդ սերը հեռու էր և անհասանելի, բայց իրական ջերմությամբ լի սեր, որ ամեն բան կտար Եղիշե Չարենցը հասնելու այդ գրավիչ սիրուն, հենց դա ես հասկացա, իսկ ավելի ստույգ այս տողերից՝
Դու հրե մի ուրու ես, աղջի՜կս,
Դու մոտիկ ու հեռու ես այնպես:
Դու փրփուր ու պուրպուր մի աղջի՜կ ես —
Ու մոտիկ ու հեռո՛ւ ես այնպես:
Քո փայլով դու վառել ես երկիրը,
Կարոտով ու փայլով քո անուշ.
Քո կարոտը վաղո՛ւց ես երգել եմ —
Քո կարոտը ու փառքը անուշ:
- «Տաղարան» ժողովածու: Անգիր — «Էլի գարուն կգա»
Այս շարքում քնարական հերոսը մեզ ուզում էր ասել, հասկացնել, թե ինչքան սիրահարված էր նա, նա ամեն ինչ սիրով էր տեսնում, խենթ սեր, երիտասարդ սեր, նա կուրացել էր այդ խենթ սիրո մեջ։ Այս ամենը, եթե ես ներկելուց լինեի, ես կներկեի, սև և դեղին, քանի որ ինձ համար սևը՝ դա սիրահարված խենթությունն է, իսկ դեղին քանի որ այն ինձ համար ջերմության և արևի գույնն է, որը կա ամեն սիրո մեջ․․․․
- Չարենցը մեր տանը
- Չարենցը փողոցում
- Չարենցագետներ